Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Başkanı Arif Şen, Engelli çocuğa bakan anneler nasıl emekli olabileceği konusunda bilgilendirmede bulundu.
Arif Şen yaptığı basın açıklamasında, 31.05.2006 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kanunu sosyal güvenlik sisteminde bir reform olması umutları ile çıkarılmış ancak sorunları yeterince çözmediğini öne sürerek, 17.04.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5754 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde değişiklik yapılmasına Dair Kanun çıkarılmak zorunda kalındığını söyledi. Çocuğu olan çalışan annelere getirilen erken emeklilik hakkında bilgiler veren Şen şöyle konuştu: “Reform bir yandan emeklilik yaşını yükselterek emekliliği zorlaştırarak bağlanacak emekli maaşlarının oranını düşürürken bir yandan da bir takım sosyal güvenlik haklarının arttırılmasını sağlamıştır. Bu kapsamda sosyal sigortalar sistemimizde kadınlara ve engellilere yönelik bazı pozitif ayrımcılık niteliğinde düzenlemeler girmiş, bunlardan biri de özürlü çocuğu bulunan çalışan annelere getirilen erken emeklilik hakkı olmuştur. Anılan kanunun 16. maddesi ile 5510 sayılı kanunun 28.maddesinde “Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl çocuğu bulunanların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir.\" şeklinde değişiklik yapılmıştır. Bu düzenlemeye göre, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl çocuğu bulunanların, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına ekleniyor ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilmektedir. Sosyal güvenlik hukukunda her yıl 360 gün sayılmakta ve sürekli bakıma muhtaç özürlü çocuğu bulunan kadın çalışanlar her çalışılan 360 gün için 90 gün, başka bir deyişle 3 ay ek sigortalılık süresi almaktadır. Üstelik kadınların aldıkları bu süreler emeklilik yaşlarından da düşülmekte , daha erken emekli olmalarını sağlanmaktadır.360 günden az süreler de orantılı olarak sigortalılık süresi kazandırmakta ve emeklilik yaşında indirim sağlamaktadır. Bu indirim yalnızca kadın çalışanlara sağlanmış pozitif ayrımcılık niteliğinde bir haktır, sürekli bakıma muhtaç özürlü çocuğu bulunan erkek çalışanlar yararlanamaz'' ifadelerini kullandı.
HANGİ TARİHTEN İTİBAREN EK SİGORTALILIK SÜRESİ VERİLİR?
Şen konuşmasını şöyle sürdürdü: “Altını çizmek gerekir ki, bu erken emeklilik hakkı çalışma yaşamınızın tamamı için değil, reform sonrası dönem için geçerlidir. Sosyal güvenlik reformu kanunu olan 5510 sayılı Kanunun uzun vadeli sigorta kolları yönünden 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir ve erken emeklilik hesabı bu tarihten sonraki çalışmaları kapsamaktadır. Bu tarihten önce de sürekli bakıma muhtaç özürlü çocuğu olan kadın sigortalının önceki çalışmaları için indirim ve ek gün verilmesi söz konusu değildir, hesaplama sonraki çalışmalar için yapılmaktadır.
SÜREKLİ BAKIMA MUHTAÇ NE DEMEKTİR?
Bakıma muhtaç olma kavramı, SGK tarafından çıkartılan Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği’nde tanımlanmıştır. Yönetmelikteki şartları taşıyan çocuklar hakkında kararı SGK Sağlık Kurulu verir. Ek sigortalılık süresi hakkı otomatik olarak başlamaz. Bu indirimin emeklilik aşamasında uygulanması için SGK Sağlık Kurulunca karar verilmesi gerekmektedir. Belirtilen koşulları sağlayan kadın sigortalılar STK’nın sevki ile alacakları raporun SGK Sağlık Kurulunca onaylanması ile belirtilen haktan yararlanmaya başlarlar.
SAĞLIK YARDIMINI ANNEDEN ALMAK ZORUNLU MUDUR?
Engelli çocuğun ebeveynlerden hangisinin üzerinden sağlık yardımı aldığı önemli değildir. Çocuğa annenin veya babanın bakması veya çocuğun bakımı ile ilgilenen bir bakıcının olup olmaması önem arz etmez. Babanın sigortalılığı kapsamında sağlık hizmeti alıyor olsa dahi anne yukarıda saydığımız şartları sağlaması halinde 01.10.2008 tarihi sonrasındaki çalışmaları için ek sigortalılık süresi kazanır ve erken emekli olma hakkı elde eder'' şeklinde konuştu.
Haber: Mücahit Dalkara